E.T.?

Had ik gisteravond een late dienst, heb ik toch weer wat geks meegemaakt zeg? U moet weten dat wij sinds enige tijd weer de beschikking over primaire radar hebben, voor de leken, dat is de radar zoals u hem van de televisie kent. Met die grote sweep op het scherm, hangt een beetje van de kwaliteit film af of ze hem links of rechtsom laten draaien, u weet zelf wel welke de juiste is nietwaar? ;-)

Primaire radar is pure radar. Radar is een afkorting voor RAdio Detection And Ranging, oftewel, je zendt een signaal uit en ontvangt een fractie (de echo) op, die vervolgens in een blip op het radarscherm vertoont wordt. Je hebt ook secundaire radar, dat is een signaal wat door een soort balk of hark op de antenne wordt weggestuurd. Je hebt ook combinaties van die twee:

Düsseldorf radar, onderste antenne primair, de hark erboven secundair
Dat signaal ondervraagt een apparaat aan boord van het vliegtuig middels een zogenaamde trigger (een paar duizend keer per seconde), de transponder, die op haar beurt weer antwoord met een ingesleutelde code (een soort PIN code, op dat moment uniek voor die vlucht) die weer vertaalt wordt in een 4-cijferige octale code (0-7) op het scherm. Er zijn dus 8 tot de 4de macht aan codes beschikbaar, oftewel 4096 combinaties.

Duizelt het al? ;-)

Afijn, waar ik naar toe wil is het feit dat we jaaaarenlang alleen maar secundair hebben gewerkt op Eelde, maar tegenwoordig zijn er meerdere radarbronnen op onze installatie aangesloten met het grote voordeel dat het fail-safe is (als er hoofdbron uitvalt heb je nog back-up van andere radarbronnen) en het bijkomende voordeel is dus dat er primary radar bijzit. Primair is exacter qua positie, je ziet werkelijk dat er iets vliegt en waar, geografisch gezien. Ook bochten zijn mooier te zien.

Zo ook gisteravond…

Wij zitten naar onze schermen te kijken, het is een rustige avond met één leskist van de DFA die een navtrip naar Rotterdam wil maken. Direct na vertrek merkt de verkeersleider dat deze kist traag klimt en zijn ervaring zegt hem dat die machine waarschijnlijk ijs oppikt. Helemaal niet zo gek want de natte sneeuw jaagt om de toren en het is echt zwaar bagger qua condities. Inderdaad, de kist roept ons dat hij terugkomt, de man moet intussen in een vliegende calippo veranderd zijn. Op een gegeven moment vertelt mijn collega dat hij enige weken geleden iets geks meegemaakt heeft. Hij zag een primaire blip op het scherm die via Roden, Eelde en Hoogezand naar het noorden verdween, af en toe zelfs een rondje makend. Nooit een keer oproepen en geen hoogte-uitlezing, alleen een echo op het scherm, heel apart! Hij naar Amsterdam radar gebeld of er misschien een politievlucht bezig was, want uit het torenraam kijkend nam hij ook lampjes waar. Niets bekend. Dan maar Dutch Mil (het Nederlandse militaire radarcentrum) bellen met dezelfde vraag. Ook deze keer negatief. Hmm, dat was raar. Hij zag toch echt iets vliegen, hij was toch niet gek? Het ging zo ver dat de officier van dienst voor de QRA op Leeuwarden zelfs geconsulteerd was, zeg maar een van de hogere piefen op veiligheidgebied in Nederland.

Zilch!

Oftewel, niets bekend, geen hond had een clue. Oké, ik heb wel eens gehoord dat de luchtmacht met UAV’s rondtoert (dat zijn onbemande vliegtuigen) maar a. hebben ze dar altijd een speciaal gebied voor of b. ze creëren er
eentje, dan is dat op zijn minst gepubliceerd. U mag het zeggen.

Terwijl de man dit alles vertelt zien wij tot onze grote verbazing langzaam maar zeker weer een primary op het radarscherm opbouwen, wéér bij Roden, en gewoon een vergelijkbare track op het scherm, zelfs nog een rondje boven de kop van baan 19 gemaakt, deze keer zagen wij echter geen lampjes, alleen maar de echo op het scherm, heel apart en toch ook een beetje creapy. Deze keer boog ie af naar het oosten. Het lullige is natuurlijk dat we bij primaire radar geen hoogte-informatie hebben, het kan dus allejezus hoog zijn of net boven de bomen (moet natuurlijk wel zo hoog zijn dat het binnen de radardekking valt).Wij weten het momenteel even niet…

Is er dan toch echt meer tussen hemel en aarde?